De dingen die anders gingen

29-01-2013 22:42

Daar zit je dan, lekker warm bij de kachel. Buiten is alles wit. Een groter verschil met een maand geleden kan ik me niet voostellen. Maar, in ieder geval stukken beter dan die treurige miezerregen die me verwelkomde toen ik op Schiphol landde. Pfff zeg, dat was even wennen! Niet dat ik nu gelijk terug verlang naar de enorme hitte. Maar wel naar de zon die er voor zorgt dat alles er stukken vrolijker uitziet! (Alhoewel, een besneeuwde wereld mét zon brengt ook genoeg vrolijkheid!)

Het heeft even geduurd, misschien ook wel omdat een laatste blog ook het gevoel geeft dat het definitief voorbij is..

Maar toch; even terug naar die zon. En naar die zomerse Decembermaand. Want sinds het schrijven van de laatste update is er heel wat veranderd.Alle plannen voor onze rondreis en afsluiting van drie bijzonder maanden, waren zo goed als rond. Eerst een dagje in Tamale blijven en laatste inkopen doen, we hadden al zoveel leuke dingen gezien op de culturele markt! Daarna met de bus naar Kumasi. We zouden daar een paar dagen blijven en dan door reizen naar Accra, waar we onze bagage konden stallen. Daar vandaan wilden we nog een paar dagen een bezoek brengen aan Lake Volta en als afsluiting, en om alvast even aan de luxe te wennen, een paar dagen aan de kust in Cape Coast. En ik ben gewoon eerlijk, we keken er al weken naar uit! Nog wat laatste, onvergetelijke dingen zien en meemaken en dan… naar huis.

Nog een paar dagen in Gushegu te gaan. Maar dat veranderde heel snel. Zondag, twee dagen voordat we zouden vertrekken, krijgt Annelies te horen dat haar oma is overleden. En toen ging het ineens heel snel. Wat besluit je, wat verander je, hoe gaan we het doen en wanneer gaan we alles doen? Eerst besloten we om direct de volgende morgen te vertrekken, zodat we toch nog een paar dagen aan de kust kunnen zijn voordat we allebei eerder naar huis terugvliegen en Annelies op tijd terug zou zijn voor de begrafenis. Maar al snel is dat plan van de baan. Ineens is maandag ons laatste dagje samen, waarin we nog even samen afscheid kunnen nemen van de rode zandwegen, roepende mensen, de warmte en van onze gezamenlijke fietstochten, die elke keer weer een belevenis waren! Annelies vertrekt dinsdagmorgen en ik blijf nog bijna 2 weken in Gushegu. Want ja, alleen rondtrekken, hoe leuk is dat? Het klinkt heel simpel, maar het is raar, ongezellig en onwerkelijk om ineens ‘alleen’ achter te blijven en onze reis niet af te sluiten zoals we gedacht hadden. We werden even met onze neus op de feiten gedrukt; het gaat niet altijd zoals je dat wilt en gepland hebt!

Die eerste dagen waren wat vreemd. De school was de week daarvoor al gesloten, dus daar viel niets meer te doen. We waren er al lang op voorbereid om 11 December weg te gaan, dus daar hadden we met ons werk ook rekening mee gehouden, eigenlijk was alles afgerond. Bijna alles, er was nog een derde deel van het vak ‘Natural science’ dat van een leerlingenboek omgezet moest worden in een handleiding. Toch nog nuttig dat ik bleef, kon dat in ieder geval helemaal afgerond worden. Gelukkig was Rahel, m’n Duitse buurvrouw en mede teamlid ook blij dat ik wat langer bleef, want nu konden we samen wat trainingen voorbereiden, die zij die week gaf aan de leerkrachten. En ja, verder had ik wat uit te leggen aan de mensen die ik tegenkwam waar ik al eerder afscheid van had genomen.

En ondertussen probeer je er natuurlijk niet steeds aan te denken hoe leuk het op dit moment ook had kunnen zijn. Maar, ik bleef een stiekem hopen dat Rahel zou beslissen om ook een weekje vakantie te houden. Ze wilde heel graag ook wat meer van Ghana zien, maar dat was er nog steeds niet van gekomen en ook voor haar zat het er alweer bijna op. Na een paar dagen waarin ik werkelijk geen idee had hoe de komende week zou verlopen, kwam Rahel met goed nieuws! Ze had besloten om inderdaad een weekje vakantie te nemen en we begonnen (opnieuw) onze reis uit te stippelen. Uiteindelijk besloten we om maandag weg te gaan en dan gelijk vanaf Tamale naar de kust te vliegen, waar we een paar dagen in Cape Coast zouden blijven, voordat ik vrijdags terug zou vliegen naar Nederland. En toen begon ik dus toch echt aan m’n laatste dagen in Gushegu!

Maar helaas, ook dit ging anders dan verwacht. Want toen.. werd ik ziek, malaria. Twee dagen voordat we naar de kust zouden vliegen. Maar goed, ziek is ziek, malaria is echt ziek, dus daar lig je dan! Gelijk met medicatie begonnen, ontzettend veel pillen op een dag, en heel veel slapen. Die zaterdag heb ik niet helemaal bewust meegemaakt. En verder zal ik er maar niet te veel over uitweiden, want die koortsaanvallen en het feit dat ik lag te rillen in m’n slaapkamer met een temperatuur van 32,9 graden, hoop ik niet nog een keer mee te maken. Drie maanden redelijk gezond geweest en dan het laatste weekje toch nog ziek. Maar volgens Rahman, die evenals nog wat meer bezorgde mensen af en toe om de hoek kwam kijken om te zien of het allemaal nog ‘goed’ ging, kun je geen drie maanden in Afrika geweest zijn zonder malaria gehad te hebben, dus ik hoorde er helemaal bij! Gelukkig had hij nog meer nieuws, want volgens hem zou ik maandag sowieso kunnen vliegen, de derde dag van je malaria schijn je jezelf namelijk redelijk goed te voelen. De dagen erna komt de vermoeidheid, maar dat zou geen probleem zijn; aan de kust zouden we meer dan genoeg tijd hebben om te relaxen. Opgelucht ging ik verder met ziek zijn.

Een rare afsluiting zo. Geen afscheid meer kunnen nemen van verschillende mensen omdat ik maandagmorgen om 4.00 uur zou vertrekken. Spullen snel en met een half ziek hoofd inpakken, maar op één of andere manier is dat wel gelukt.

Achteraf begrijp ik niet helemaal meer hoe ik dat allemaal heb volgehouden, maar de volgende avond lag ik 800 km verderop in een bed, bijna op het strand. De dag begon leuk, toen bleek dat onze vlucht van Tamale naar Accra gecanceld was. Als we zorgden dat we vroeg op het vliegveld zouden zijn, konden we waarschijnlijk met een eerdere vlucht mee. Maar zoals gewoonlijk eerst met DE bus naar Tamale. En zoals ik al eerder schreef, die is niet echt comfortabel en snel, dus we zijn geheel afhankelijk. Ruim 4 uur later staan we in Tamale, waar we eerst even langs de man van het agentschap waarbij de tickets zijn gekocht, langs moeten. Eerst geld terugvragen, dan naar het vliegveld en daar het geld weer uitgeven aan een ander ticket, heel logisch. Zoals verwacht zat de man niet op z’n plaats en durfden we het er niet op te wagen om nog een uur te wachten, met het risico dat we niet meer met de andere vlucht mee zouden kunnen. Dus toch maar naar het vliegveld, een half uur rijden verderop. Maar natuurlijk bleek het daar toch niet mogelijk te zijn om daar ons geld terug te krijgen, maar horen we wel dat we meekunnen met een andere vlucht. Na verschillende telefoontjes weten we dat de man nu echt op z’n post in Tamale zit. Dus daar gaan we weer; de taxi in, geld ophalen in Tamale en weer terug naar het vliegveld. Ondertussen hebben we het geld dat we terugkregen van ons ticket al weer bijna uitgegeven aan de taxiritten. Even later is onze nieuwe vlucht geregeld en twee uurtjes later kijk ik vanuit de lucht nog één keer uit over de ‘Northern region’.  Ter aanvulling: we zijn ondertussen al bijna 10 uur onderweg…

Een uurtje later ben ik weer terug in Accra, daar waar alles begon. Het is veel warmer en de luchtvochtigheid is veel hoger dan in het noorden, dat is weer even wennen!

En verder;

• Op zoek, nou ja niet echt.. iedereen biedt zich hier aan, naar een taxi die ons naar het STC busstation brengt, vanwaar de bus naar Cape Coast vertrekt. We hebben geluk! De bus is zoals gewoonlijk 1,5 uur te laat, waardoor wij nog net met die bus meekunnen!

• Moeten we even wennen, zo’n luxe bus met airco en rijden over geasfalteerde wegen.

• Gaan de 150 km die volgen veel sneller dan de 90km lange reis van Gushegu naar Tamale.

• Komen we ’s avond om 20.00 uur eindelijk in Cape Coast aan

• Zitten we vervolgens weer eens opgesloten in onze hotelkamer, doordat de deurklink niet werkt zoals het hoort. We krijgen, na onze bevrijding, gelijk een andere kamer aangeboden, dus het inpakken en verkassen kan weer beginnen.

We hebben heerlijke dagen aan de kust gehad! Een paar stappen vanuit onze hotelkamer en we stonden op het strand. Ideaal dus. Wel even wennen dat er verder geen mensen op het strand te zien zijn. Alleen af en toe wat lokale bevolking die de vis binnenhaalt, maar verder niets. Ik was er eigenlijk vanuit gegaan dat we hier stukken minder op zouden vallen als blanke, maar dat bleek niet echt het geval te zijn! Zodra we wilden gaan zwemmen, keken voorbijgangers verbaasd toe. Van zwemmen was trouwens niet echt sprake, want de branding was enorm. ’s Nachts vroeg je je daarom soms echt af of het nu de zee was die je hoorde of dat we te maken hadden met heus noodweer...

Nee, we hebben niet alleen maar lui aan het strand gelegen, al was het wel goed om even flink uit te rusten en uit te zieken op een heerlijk ligbedje onder een rieten parasolletje. Alleen een beetje jammer dat, als je wakker wordt er ineens een Ghanees boven je hoofd hangt met een heel verhaal waar we alleen ‘my wife’ uit op konden maken. Nou, dan weet je wel weer genoeg.

Maar, we wilden wat meer zien dan de zee en de onderkant van de rieten parasolletjes. Daarom zijn we woensdag op weg gegaan naar Elmina voor een bezoek aan Elmina Castle. Heel indrukwekkend! Je zou je schamen dat je Nederlander bent zeg, in zo’n slavenfort!

Maar niet alleen het fort was mooi om te zien, ook de haven er omheen. Gigantisch, die hoeveelheid vissersbootjes in vrolijke kleuren met bijna overal een Bijbelse spreuk erop. Alleen de geur.. die was wat minder. Ik was maar wat blij dat we in het noorden niet in deze vislucht hebben moeten leven. Het deed me bar veel aan Gambia denken, waar je soms ook echt even een tijdje je adem in moest houden..! Nu voelde ik me sowieso nog niet echt optimaal die dagen; moe dat ik was! Maar Rahman had het al voorspeld, dat zijn de naweeën van malaria. Nou, ik had inderdaad af en toe behoorlijk de neiging om te gaan liggen en te slapen en het maakte me niet uit waar! Toen er een meisje naar me toekwam met de vraag; ‘ben je ziek?’ kwam ik tot de conclusie dat ik er ook niet heel florissant uitgezien moet hebben.

De dag erna, op naar het tropisch regenwoud! Wow, wat was dat mooi! Heel anders dan de natuur die we in de rest van Ghana hadden gezien. In National park Kakum op grote hoogte over spectaculaire hangbruggen door het regenwoud heen gelopen. Conclusie; een mooie één na laatste dag in Ghana!

Bij nader inzien besloten we niet diezelfde dag al terug te gaan naar Accra, maar nog één avondje van de rust (momenteel de enige gasten in het hotel!), de heerlijke pineapple juice, het enorme geluid van de golven en het strand te genieten, voordat we de volgende morgen vroeg de bus zouden nemen. Gelijk even de kans gegrepen om wat souvenirs in te slaan in Cape Coast, want door alle gekke wendingen was dat er nog steeds niet van gekomen en ik had nog maar één dag te gaan. Dat kon natuurlijk niet..!

Maar helaas, dat uitstellen van de busreis was niet zo’n hele slimme zet. Toen we ’s middags alvast kaartjes wilden kopen, kregen we te horen dat de bus helemaal niet zou rijden de volgende dag. De studenten van de universiteit in Cape Coast kregen vakantie en dus waren de bussen verhuurd om hen allemaal richting Accra te brengen voor de Kerst. In Metromass (onze trouwe busmaatschappij die ons van Gushegu naar Tamale bracht)hadden we niet zo heel veel zin meer, maar er bleek nog een andere optie te zijn; het Fordstation, waar vandaan kleine busjes vertrekken zodra ze vol zijn. Prima.

Maar, Ghana zou Ghana niet zijn als de terugreis vlekkeloos zou verlopen en deze niet voor een onvergetelijke laatste dag zou zorgen. Ik probeer het kort te houden:

• De taxichauffeur die ons al die dagen reed, maakte behoorlijk misbruik van het feit dat dit onze laatste dag was en we hem daarna toch niet meer nodig zouden hebben; hij kwam ruim 45 min. te laat.

• Bij het Fordstation zitten ruim honderd mensen te wachten op een busje naar Accra. Achteraf logisch, er zijn nog meer mensen dan alleen studenten die naar Accra willen.

• Voor de duidelijkheid; er konden 9 mensen in één busje en er kwam er om de paar minuten wel één. Zeiden ze. Maar na een kwartier wachten was er nog steeds geen busje komen opdagen.

• We besluiten voor het alternatief, wat een medewerker ons voorhield nadat hij onze ongeduldige hoofden zag, te gaan en stappen na een tijdje in de taxi. Ruim 150 km rijden voor ong. €35 per persoon is te doen. Je moet er wat voor over hebben om enigszins op tijd in Accra aan te komen. Rahel moest op tijd zijn voor de bus terug naar Tamale. En tja, vliegtuigen wachten ook meestal niet… We zijn, dankzij onze vriendelijke taxichauffeur en de veel te lange wachtrij bij het Fordstation al heel wat uurtjes later dan gepland.

•  De chauffeur rijdt aardig door, maar als het verkeer vast komt te staan kan hij ook niets meer beginnen. Enorme drukte voor kerst, ook hier in het zuiden van Ghana. Het is dat er op de radio allerlei kerstliedjes voorbij komen, maar de rest van de omstandigheden bezorgt ons nou niet echt een kerstgevoel.

• Uren later, Accra komt in zicht. Bellen met George (trouwe chauffeur die rijdt voor Project Share mensen in Accra) die ons op komt halen. Ergens, de chauffeur schijnt te weten waar…

• Bellen, bellen, nog eens bellen. Uiteindelijk maken ze onderling afspraken, dat werkt beter dan zo’n ratelende Ghanees te kunnen volgen en dan nog te hopen dat je het juiste verstaat. Ineens worden we in een drukke straat gedropt met koffers en al. George belt weer om te vragen waar we nu precies zijn, maar helaas onze taxichauffeur is verdwenen.

Maar, we zijn in Accra! Ergens. We hebben geen idee waar. Ineens verschijnt er een man die ons vraagt of wij op George staan te wachten? Ja dus. We kijken elkaar wat verbaasd aan als hij ons duidelijk maakt dat we met hem mee moeten komen. Hij blijkt een broer van George te zijn en brengt ons naar George die ons heel blij vertelt dat zijn auto de hele week bij de garage staat en dat zijn broer ons dus zal rijden. Prima, als we maar komen waar we moeten zijn!

We zijn al laat, maar hebben onze zinnen toch nog gezet op de culture markt in Accra, die erg groot en spectaculair schijnt te zijn. Laatste kans om tastbare herinneringen in te slaan.

We weten ondertussen wel dat we uitspraken van Ghanezen die met tijd te maken hebben altijd in een culturele context moeten plaatsen, maar hoe het precies werkt is ons nog steeds niet helemaal duidelijk. De tien minuten naar de culture markt zouden ook best eens tien minuten geweest kunnen zijn, was het niet dat we ruim een half uur stil stonden in het verkeer.

De culturele markt blijkt mega te zijn! Helemaal overdekt met allerlei winkeltje met sieraden, houtsnijwerk, tassen, schilderijen, muziekinstrumenten etc. We besluiten om het eerste het beste wat we zien maar gelijk te kopen omdat we anders uren bezig zijn en we in werkelijkheid maar 20 minuten de tijd hebben. We hebben er alleen niet op gerekend dat we de enige witten en toeristen zijn en dat dus iedereen wil dat we bij hem of haar spullen komen kopen. Dus we blijven maar roepen; ‘We are in a hurry…’ en we vliegen weer verder. Dit zorgt er wel voor dat het afdingen iets sneller gaat, want ze merken al snel dat we echt haast hebben en echt weggaan als het te lang duurt. Het was echt gekkenwerk om hier in no time allerlei dingen in te slaan, iedereen die je aandacht wil, iedereen die je roept en die je laat zien hoe mooi dat schilderij of die tas is, pfff!

Een half uur later zitten we weer in de taxi, met onze snel ingeslagen souvenirs waar we nu natuurlijk extra zuinig op zijn en gaan op weg naar het  STC busstation waar we uiteindelijk 1,5 uur te laat aankomen, maar waar warempel de bus voor Rahel nog staat! Dag Rahel! Snel afscheid genomen en dan ga ik toch echt alleen verder. Daarna wil ik naar het guesthouse (het beruchte waar Annelies en ik op de heenreis onszelf buitengesloten hebben) om spullen opnieuw in te pakken, te douchen en uit de rusten voor de grote reis terug zal beginnen.

Ruim 5 uur later dan gepland kom ik eindelijk in het guesthouse aan. Na 3 maanden Afrika zou ik daar toch wel enigszins aan gewend moeten zijn, maar na een hele dag in verschillende auto’s door Accra heen en dan ook nog eens vanaf ’s morgens 7.00 uur niets meer gegeten te hebben, ben ik er helemaal klaar mee!

Uiteindelijk nog maar één uur de tijd om m’n spullen goed in te pakken (en waarin ik het zowaar wéér voor elkaar heb gekregen om mezelf op te sluiten in de wc) en toen… op weg naar het vliegveld. Ik was nu toch echt blij dat het laatste deel van m’n reis echt was aangebroken!

Maar om deze periode helemaal goed af te sluiten begon HET namenprobleem weer! Want ja, nu had ik een ticket met twee dezelfde namen erop… En ik was maar alleen...! En ja, hoe ingewikkeld kan dat zijn! Wachten, uitleggen, wachten, mee naar kantoor van luchtvaartmaatschappij, uitleggen, wachten, wachten, uitleggen, wachten… En ondertussen vrolijkt een medewerker van het vliegveld me op door te zeggen; ‘Hoe dan ook, jij vliegt vanavond.. by the grace of God!’ En dat was zo … Uren later heb ik een schitterend uitzicht vanuit de lucht over de duizenden lichtjes van Accra. Want ben ik blij met m’n warme maaltijd om 00.30 uur. M’n ontbijt is al uren geleden!

Nu nog een tussenstop in Lissabon, waar ik ineens nog een keer moest inchecken omdat het in Accra toch niet helemaal goed geregeld was en ik ondertussen maar blijf hopen dat mijn bagage ook meegekomen is. Want als mijn koffers, net als ik, ook alleen maar naar Lissabon in plaats van naar Amsterdam zijn gestuurd…

De volgende morgen, 22 december. 11.12 uur. Ik ben weer in Nederland! Ik wordt verwelkomt door grijs, regenachtig weer. Daar sta je dan… M’n zomerkleding en teenslippers had ik in Lissabon maar alvast omgeruild voor wat warmers. Het is tenslotte wel December!

Na een paar minuutjes bij de bagageband gewacht te hebben, zie daar… mijn koffers, als één van de eerste op de bagageband! Waarschijnlijk op het laatste moment in het vliegtuig gepropt… Maar dat maakt niet uit; ik ben compleet. Op naar de buitenwereld... En daar staan ze, m'n geliefde familie, inclusief Annelies!! Dus echt; samen uit, samen thuis. Maar dan een beetje anders dan we gedacht hadden.

En dat was het…

Natuurlijk had ik nog  veel meer kunnen schrijven!  Over ons 2-daagse bezoek aan een dorpje, over de keer dat we weer terug zijn gegaan met lolly’s voor de kids en de volwassenen!, het Ghanese eten, de geit die onder ons toeziend oog geslacht is en we ’s avonds hebben opgegeten, over fietstochten over mulle oranjekleurige zandwegen, over het werk wat we deden, over de indrukwekkende, lachwekkende en ontzagwekkende dingen die we meemaakten en nog véél meer.

Maar toen ik thuiskwam en de uitgeprinte versie van m’n verhalen zag liggen, besefte ik pas hoeveel verhalen ik jullie heb ‘aangedaan’. Daarom laat ik het hierbij.

Ik hoop dat jullie door deze lappen tekst een klein beetje een idee hebben gekregen hoe anders m’n leven daar was en hoe anders het leven daar is! Dan hoef ik dat in ieder geval niet meer uit te leggen..

Laat ik afsluiten met een lied wat we bijna iedere zondag in de kerk zongen;

 

Chεliya ka ti yεli yεlimaŋli, Naawuni viela

Naawuni viela, Nawuuna viela

Chεliya ka ti yεli yεlimaŋli, Naawuni viela

Naawuni viela yεlimaŋli.

 

(Let’s all tell the truth that God is good!)